जागतिक अपंग दिन: अपंगत्वाचे विविध प्रकार आणि डोळ्यांचे अपंगत्व

लेखक: डॉ. संतोष तुपडीकर

MS, DOMS, FCPS, FVRS (नेत्ररोग व व्हिट्रियो-रेटिनल सर्जन)

प्रत्येक वर्षी ३ डिसेंबर रोजी जागतिक अपंग दिन साजरा केला जातो. या दिनाचा मुख्य उद्देश अपंग व्यक्तींच्या हक्कांबद्दल जागरूकता निर्माण करणे आणि समाजातील समानतेचा प्रचार करणे आहे. आज आपण अपंगत्वाच्या विविध प्रकारांवर चर्चा करू आणि विशेषतः डोळ्यांच्या अपंगत्वावर लक्ष केंद्रित करू.

अपंगत्वाचे विविध प्रकार

अपंगत्वाचे अनेक प्रकार असून प्रत्येक व्यक्तीला आपल्या जीवनात वेगवेगळ्या प्रकारच्या आव्हानांचा सामना करावा लागतो. मुख्यतः खालील प्रकारचे अपंगत्व ओळखले जातात:

• दृष्टीसंबंधी अपंगत्व (Visual Impairment):

  • दृष्टी कमी होणे किंवा पूर्णतः गमावणे.

  • कॉर्निया, रेटिना, मोतीबिंदू, आणि ग्लुकोमा यांसारख्या आजारांमुळे होऊ शकते.

• वाचा व श्रवण क्षमता कमी होणे (Speech and Hearing Impairment):

  • व्यक्तीला बोलण्याची किंवा ऐकण्याची क्षमता कमकुवत असते, ज्यामुळे संवाद साधणे कठीण होऊ शकते.

• मनोविकार (Intellectual Disability):

  • मानसिक विकारांमुळे शिकण्याची आणि जीवन जगण्याची क्षमता कमी होणे.

• शारीरिक अपंगत्व (Physical Disability):

  • शरीरातील अंगांचे नुकसान किंवा जन्मजात दोषांमुळे हालचालींमध्ये अडचण येते.

• मानसिक आजार (Mental Health Disabilities):

  • डिप्रेशन, चिंता, अनिद्रा यांसारख्या समस्या दैनंदिन जीवनावर प्रभाव टाकतात.

  • 
    

डोळ्यांचे अपंगत्व: एक गंभीर समस्या

डोळ्यांचे अपंगत्व म्हणजे दृष्टी गमावणे किंवा त्यात मोठ्या प्रमाणात घट होणे. यामुळे व्यक्तीचे जीवन कठीण होऊ शकते.

डोळ्यांच्या अपंगत्वाची कारणे:

1. मोतीबिंदू (Cataract):डोळ्यांच्या लेन्स धुंद होऊन दृष्टी कमजोर होते, परंतु शस्त्रक्रियेद्वारे यावर मात करता येते.

2. ग्लुकोमा (Glaucoma):डोळ्यांतील दबाव वाढल्याने रेटिना आणि ऑप्टिक नर्व्हला नुकसान होऊ शकते.

3. रेटिनल विकार (Retinal Disorders):मधुमेहामुळे होणारी रेटिनोपॅथी किंवा मॅक्युलर डीजेनेरेशन यामुळे दृष्टी कमी होते.

4. कॉर्निया रोग (Corneal Diseases):कॉर्नियाच्या इजा किंवा इन्फेक्शन्समुळे दृष्टी गमावण्याचा धोका असतो.

5. बालपणातील अंधत्व:लहान वयात होणाऱ्या डोळ्यांच्या विकारामुळे अंधत्व निर्माण होऊ शकते.

   
   

डोळ्यांच्या अपंगत्वावर उपाय

• शस्त्रक्रिया (Surgical Treatment):मोतीबिंदू, ग्लुकोमा, किंवा रेटिनल विकारांसाठी विशेष उपचार.

• दृष्टी सहाय्यक उपकरणे (Visual Aids):मोठ्या फॉन्ट्स, ब्रेल उपकरणे, स्पीच टूल्स, किंवा डिजिटल साधनांचा वापर.

• प्रत्याहार व पुनर्वसन (Rehabilitation and Support):दृष्टिहीन व्यक्तींना मार्गदर्शन आणि पुनर्वसन सुविधांद्वारे मदत केली जाते.

• जनजागृती:डोळ्यांच्या आरोग्याबाबत जागरूकता वाढवणे आणि वेळेवर तपासणीसाठी प्रोत्साहन देणे.

  
  

आशावादी संदेश

अपंगत्व असलेल्या व्यक्तींना योग्य उपचार, समाजाचा सहकार्य आणि आत्मनिर्भर बनण्यासाठी प्रोत्साहन मिळायला हवे. आपण सर्वांनी समाजात समानता प्रस्थापित करून या व्यक्तींना एक उज्ज्वल भविष्य घडवण्यासाठी प्रयत्न केले पाहिजेत.

त्रिमूर्ती हॉस्पिटल

आम्ही नेहमीच डोळ्यांच्या अपंगत्वावर उपचार आणि पुनर्वसन यासाठी समर्पित आहोत. प्रत्येक रुग्णासाठी सर्वोत्कृष्ट सेवा पुरवणे हे आमचे ध्येय आहे.

📍 पत्ता: त्रिमूर्ती हॉस्पिटल, मेन रोड, मलाबार गोल्ड शॉपच्या बाजूला, टिळक नगर, लातूर📞 संपर्क: 9421088780🌐 वेबसाइट: www.trimurtihospitallatur.com